Rust vinden in een verouderd complex
Het instellingscomplex van Esdégé-Reigersdaal aan de Krusemanlaan in Heerhugowaard gaat over krap een jaar tegen de vlakte om plaats te maken voor een woonwijk. Tot die tijd krijgen maximaal negen cliënten uit de aanpak personen met onbegrepen gedrag en een veiligheidsrisico (PGA OGGZ 1%) hier onderdak en begeleiding. “Dit is een lot uit de loterij”, aldus Anne Judith Apeldoorn, projectleider maatwerkvoorzieningen bij het Zorg- en Veiligheidshuis Noord-Holland Noord.
Maurice was uitbehandeld bij Dijk en Duin in Castricum en dreigde weer op straat te belanden. Want met zijn turbulente verleden waarin hij op straat leefde en onder meer kampte met een alcoholverslaving, was een normale terugkeer in de samenleving niet realistisch. Maurice werd opgevangen binnen de PGA OGGZ 1%. Sinds begin december woont hij hier in Heerhugowaard. “Het belangrijkste dat wij mensen als Maurice willen geven is rust”, zegt Petra Moritz van Esdégé-Reigersdaal. “Juist voor deze groep personen die kampt met een combinatie van psychiatrische problematiek, verslaving en verstandelijke beperking, veel overlast veroorzaakt en geen behandel- of herstelperspectief heeft, zijn de plekken landelijk schaars. En in de regio Noord-Holland Noord waren zij helemaal niet aanwezig”, verklaart Anne Judith haar opluchting.
Met een elastiek vast
Maurice werkt nu in de groenvoorziening als papierprikker en dagelijks wandelt hij twee keer een half uur. Hij heeft een bepaald ritme gevonden. Niet dat hij altijd binnen de lijntjes blijft. “Soms moet Maurice eruit. Dan verdwijnt hij de stad in en duikt hij even onder. Maar tot nu toe komt hij steeds terug, waarbij hij regelmatig de politie als taxi gebruikt”, lacht Petra. Het kenmerkt de - 24-uurs - begeleiding bij deze doelgroep. De cliënten die op dit complex wonen zitten niet met een ketting vast, eerder met een elastiek. Petra: “Je stelt wel degelijk kaders met elkaar. Maar je moet ook een bepaalde vrijheid laten en meebewegen. Anders ben je ze kwijt. Deze mensen hebben zoveel meegemaakt en zijn het vertrouwen in de samenleving verloren. Vanuit de verstandelijk gehandicaptenzorg van Esdégé-Reigersdaal zijn we gewend dit soort langdurige woonondersteuning te bieden.” Anne Judith: “Dat maakt het ook anders dan de opvang in een GGZ-instelling als Dijk en Duin, waar Maurice vandaan komt. Daar werken ze met klinische behandeldoelen, die bereikt moeten worden. Maar dat werkt niet bij deze doelgroep. Die moet je een plek geven waar ze kunnen blijven wonen en waar onder begeleiding de scherpste randjes van hun bestaan afgehaald worden. Dan veroorzaken ze ook minder overlast.”
De cliënten die op dit complex wonen zitten niet met een ketting vast,
eerder met een elastiek
Dierenvriend
Maurice is blij met zijn nieuwe omgeving. “Ik krijg elke dag mijn colaatje en sigaret. Wel vanaf 7.00 uur ’s ochtends, terwijl ik al om 6.30 uur wakker ben. Maar zo hebben we het afgesproken. Af en toe vind ik het leuk om samen met de begeleiding te koken. En we zijn bezig om mijn geldzaken op orde te brengen.” Vanaf het begin was het duidelijk dat deze locatie tijdelijk zou zijn. Nu al is het complex grotendeels verlaten. In de toekomst wil Maurice graag naar een zorgboerderij. “Ik ben gek op dieren. Bij Dijk en Duin hielp ik op de kinderboerderij. Ik ruimde onder meer de uitwerpselen van de buffels op.”
Iets zelfstandiger wonen
Anne Judith is naarstig op zoek naar vervangende accommodatie, voor wanneer het doek hier definitief valt. “Idealiter gun je binnen een gezamenlijke voorziening met 24-uurs nabijheid van begeleiding iedereen zijn eigen appartement met kitchenette, zodat de cliënten iets meer op zichzelf kunnen leven. Zodra ze te veel bij elkaar zijn, kunnen ze elkaar beïnvloeden in een bepaald gedrag. Maar tussen wensbeeld en praktijk zit een weerbarstige wereld waarin je creatief moet opereren. Dat heb ik wel geleerd.”